ตะเกียงลาน

เข้าหน้าฝนทีไร คิดถึงสมัยสัก ๓๐ - ๔๐ ปีล่วงมาทุกคราว ลมสบัดแรง ฝนสาดทั่ว เม็ดหนา เม็ดบาง สักพักไฟจะดับตามมา สมัยก่อน ไฟดับเป็นเรื่องธรรมดา เกิดอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน เพราะกระแสไฟฟ้าไม่เพียงพอ คงไม่ต้องพูดถึงการซ่อมบำรุง “ตะเกียงลาน” คือสิ่งแรกที่ต้องเตรียมไว้พร้อม เมื่อเข้าหน้าฝน “น้ำมันก๊าด ซื้อไว้ยัง เอาตังค์นี่ไป” แม่จะเรียกเตือนเสมอ “ตะเกียงลาน” ใช้น้ำมันก๊าดเป็นเชื้อไฟ แบ่งขายใส่ขวดเบียร์ ขวดละ ๑๐ บาท เติมตะเกียงไว้ แล้วเก็บขึ้นให้มิดชิด “ของติดไฟ” ต้องระวัง ก่อนใช้ ต้องไขลานที่ก้นตะเกียงให้สุด เมื่อจุดไส้ตะเกียง ก็ดุนสลักด้านข้างไป ใบพัดทองเหลืองที่ก้นตะเกียงจะหมุน เป่าให้เปลวไฟ แผ่เสมอกัน แสงสว่างนวลทั่วห้อง

ตะเกียงลาน จะมีแทบทุกบ้านครอบครัวชาวจีนโพ้นทะเล เมื่อแต่งงาน เจ้าสาวจะถือตะเกียงเดินเข้าบ้านเจ้าบ่าว หมายว่านำแสงสว่างสู่ครอบครัว ในรุ่นยาย บ้านหนึ่งอาจจะมีหลายตัว เพราะไฟฟ้ายังไม่ทั่วถึงทั้งพระนคร นายห้างใหญ่มักจุดไว้ ต้มน้ำร้อน เติมลงปั้นชาดินเผา ดูลเมียดลไมอ่อนโยน ตะเกียงลานตัวนี้ แม่บอกว่า ตาจุดไว้ที่โต๊ะทำงาน เติมน้ำทั้งวัน สมัยก่อนเป็นร้านขายสี คนเข้าอออซื้อขายก็พูดคุยเลี้ยงน้ำชา พอตาลาลับดับขันธ์ ยาย เอามาใช้ในห้องนอน ให้แสงสว่างเวลาเย็บผ้ากลางคืน

คนโบราณมีข้าวของเครื่องใช้น้อยชิ้น แต่ช่างมีความลเอียดอ่อนในการใช้ชีวิตเหลือเกิน #เรือนบางระมาด

อ่านเพิ่มเตอมได้ที่ www.ruenbangramat.com