หวนเยือนสุโขทัย (๑) : แคว้นศรีสัชชนาไลยศุโขไท

เมื่อเอ่ยคำ “สุโขทัย” ขึ้นมา ก็มักจะพ่วงคำว่า “ราชธานี” แห่งแรกของประเทศไทยมาด้วย เราเรียนรู้ จดจำ และภูมิใจกันมาเช่นนั้น เครื่องย้ำเตือนความภูมิใจนี้ คือ อุทยานประวัติศาสตร์ สุโขทัย ศรีสัชนาลัย อันสง่างาม หากเป็นสมัยที่ยังไม่มีเครื่องบินภายในประเทศมากเช่นปัจจุบัน การท่องเที่ยวเส้นทางเหนือจะผ่านสุโขทัยก่อนไปสุดที่เชียงใหมล้านนา นโยบายการท่องเที่ยว ทั้ง Amazing Thailand ต่อเรื่องมาถึง Unseen Thailand ยิ่งเน้นย้ำความโดดเด่นของสถานที่ท่องเที่ยวแต่ละแห่ง ซึ่งต่างพยายามสร้างเรื่องราวเนื้อหาของสถานที่นั้นตามแนวทาง Content Marketing จริงๆ แล้ว ถือว่าเป็นเรื่องน่าชื่นชม

หากเราลองเดินออกจากกรอบแนวคิด “ราชธานี” และลบเส้นแบ่งจังหวัดทั้ง ๗๗ จังหวัดออก เราจะเห็นอีกภาพหนึ่ง คือ ผืนแผ่นดินทวีปอันกว้างใหญ่ยาวต่อเนื่องทั้งจากซ้ายไปขวา คือ อินเดีย จรด จีนตอนใต้ และล่างขึ้นบน คือ คาบสมุทรมลายู จรด จีนแผ่นดินใหญ่ ดินแดนนับแต่ แผ่นดินพม่าถัดมาทางขวา มีลักษณะภูมิประเทศอันโดดเด่น คือ แม่น้ำสายใหญ่ๆ ทิวเขา และ ที่ราบ

คิดง่ายๆ สายน้ำย่อมทำให้เกิดแหล่งวัฒนธรรม ชุมชน ในบ้านเมืองเรา แม่น้ำที่โดดเด่นได้แก่ ปิง วัง ยม น่าน ป่าสัก และ แม่โขง ตามแนวลำน้ำเหล่านี้ มีบ้านเมืองน้อยใหญ่ ตั้งขึ้นเป็นชุมชน ใหญ่บ้าง เล็กบ้าง ขึ้นอยู่กับ “หัวหน้า” สามารถมากน้อยเพียงใด ด้วยเทคโนโลยี Google Map หากมองจากมุมมองบน จะเห็นตำแหน่งที่ตั้งของ จ. สุโขทัย ในปัจจุบันว่า ด้านเหนือและตะวันตก ประชิดทิวเขา อันเป็นเส้นแบ่ง ล้านนา ออกจากที่ราบ ทางทิศตะวันตกนี้ หากข้าม จ. ตากไป ก็จะเข้าสู่เขตบ้านเมือง มอญ กะเหรี่ยง ทางทิศตะวันออก เป็นที่ราบจรดทิวเขาเพชรบูรณ์ ส่วนทางใต้ ที่ราบกว้างขวางค่อยลาดลงสู่ที่ลุ่ม ในภาคกลาง

ลบคำว่า “จังหวัด” ทิ้งไป จากนี้ เราจะค่อยๆ ศึกษากันไปว่า ทำไมแว่นแคว้น ศรีสัชชนาไลยศุโขไท จึงมีความสำคัญ กลายเป็นความภาคภูมิใจมาจนบัดนี้ #แสงสรวงสัชชนาไลย

อ่านเพิ่มเติมที่ www.ruenbangramat.com